วัดพระศรีรัตนศาสนาราม

*

 

การศึกษาเชื้อราที่มีผลต่อการเสื่อมสลายของกาวและสีฝุ่นที่ใช้ในการวาดภาพจิตรกรรม
ฝาผนัง ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
จิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์รอบพระระเบียงวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
ปาฐกถาเรื่อง สงวนรักษาของโบราณ จดหมายเหตุเรื่องปฏิสังขรณ์วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
ครั้งรัชกาลที่ 3 และการซ่อมภาพผนังเรื่องรามเกียรติ์ที่วัดพระศรีรัตนศาสดารามในการ
สมโภชพระนครครบรอบร้อยปี พ.ศ. 2425
ภาพลายเส้นจิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
รายงานการอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนัง หอพระราชกรมานุสร วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
*
line.jpg (1841 bytes)
ชุลี ชัยศรี, จิราภรณ์ อรัณยะนาค และพูนพิไล สุวรรณฤทธิ์. การศึกษาเชื้อราที่มีผลต่อการเสื่อม
*****สลายของกาวและสีฝุ่นที่ใช้ในการวาดภาพจิตรกรรมฝาผนัง ณ วัดพระศรีรัตนศาสนาราม.
*****กรุงเทพฯ : ม.ป.ท., ม.ป.ป. (ND1640.ช74)
*
*****การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจชนิดของเชื้อราที่สามารถเจริญและมีผลต่อการเสื่อม
สภาพของจิตรกรรมฝาผนัง ตลอดจนหาวิธีป้องกันหรือยืดอายุการเสื่อมอันมีผลมาจากเชื้อรา
โดยสำรวจและเก็บตัวอย่างเชื้อราที่วิหารคดและพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดารามนำมา
ศึกษาการเจริญของเชื้อบนวัสดุที่ใช้เขียนภาพจิตรกรรม พบว่าเชื้อราทุกชนิดเจริญได้ดีบนกาว
มะขามและกาวกระถิน แต่เจริญได้น้อยบนดินสอพอง และส่วนใหญ่ไม่เจริญบนสีฝุ่น ยกเว้น
บางชนิดเท่านั้น
ห้องที่ 103 พระรามแผลงศรถูกทศกัณฐ์ พระรามและพระลักษณ์
*
line.jpg (1841 bytes)
จิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์รอบพระระเบียงวัดพระศรีรัตนศาดาราม. กรุงเทพฯ :
*****สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล, 2524.(ND2835.ฮ9ก4จ67)
*
*****จิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์รอบพระระเบียงเขียนขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 1 ต่อมาชำรุด
เนื่องจากความชื้นจึงเขียนซ่อมเมื่อมีการฉลองพระนครในสมัยรัชกาลที่ 3 รัชกาลที่ 5 รัชกาลที่ 7
และรัชกาลที่ 9 ภาพชุดรามเกียรติ์นี้เริ่มตั้งแต่ภาพนารายณ์อวตารปางต่างๆ ก่อนที่จะอวตารเป็น
พระราม ปรากฏอยู่ตามซุ้มประตูและมุขพระระเบียง ประมาณ 80 ภาพ แล้วไปต่อเรื่องรามเกียรติ์
ตั้งแต่ห้องที่ 1 - 178 มีคำบรรยายใต้ภาพและคำบรรยายเป็นโคลงสลักบนแผ่นหินอ่อนติดอยู่ที่

เสารอบพระระเบียง

ห้องที่ 47 หนุมานจับนางสุพรรณมัจฉา หนุมานจับนางสุพรรณมัจฉา
*
line.jpg (1841 bytes)
กรมศิลปากร. ปาฐกถาเรื่อง สงวนรักษาของโบราณจดหมายเหตุเรื่องปฏิสังขรณ์วัดพระศรีรัตน
*****ศาสดาราม ครั้งรัชกาลที่ 3. กรุงเทพฯ : กรม, 2516. (CC136.ศ66 2516)
*
*****การปฏิสังขรณ์วัดพระศรีรัตนศาสดารามในสมัยรัชกาลที่ 3 โปรดให้เขียนภาพเรื่องรามเกียรติ์
ที่พระระเบียงคด พร้อมๆ กับภาพเรื่องปฐมสมโพธิและชาดกที่ผนังพระอุโบสถ ภาพรามเกียรติ์มีทั้งหมด
178 ภาพ ภาพตัวละครสำคัญในเรื่องอีก 80 ภาพ กาลเวลาทำให้ภาพเกิดความชำรุดทรุดโทรม เนื่องจาก
ผนังพระระเบียงมีความชื้นสูง ได้ดำเนินการเขียนซ่อมติดต่อกันมาหลายสมัย จนถึงเมื่อเดือนมกราคม 2515
ได้ดำเนินการปฏิสังขรณืใหญ่อีกครั้งหนึ่ง โดยการจัดตั้งคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านสถาปัตยกรรม

จิตรกรรม วรรณคดี และด้านอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนัง รวม 18 คน ทำหน้าที่กำหนดโครงการ วิธีการ และ

ควบคุมการดำเนินงานบูรณะปฏิสังขรณ์ ตามหลักการอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนัง
ห้องที่ 37 ทศกัณฐ์พาพระญาติวงศ์หนีเพลิงไปอยู่เขาสัตนา ห้องที่ 51 สุครีพหักฉัตร
*
line.jpg (1841 bytes)
ภาพลายเส้นจิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม. กรุงเทพฯ :
*****งานอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนัง กองโบราณคดี, 2524. (ND2835.ฮ9ก4ภ67)
*
*****ในการอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ได้ทำการคัดลอกลายเส้นภาพ
เพื่อศึกษารูปแบบของจิตรกรรมและเพื่อการค้นคว้าทางเทคนิคและวิชาการ ภาพลายเส้นแบ่งออกเป็นหมวด
ต่างๆ ดังนี้ คือการแต่งกายของชาวไทยและชาวต่างประเทศ สถาปัตยกรรม ธง เครื่องสูง สัปคับ เรือ สัตว์
และสัตว์หิมพานต์
เครื่องแต่งกายของนางกษัตริย์ เครื่องแต่งกายของชายและหญิงชาวบ้าน
*
line.jpg (1841 bytes)
กรมศิลปากร. กองโบราณคดี. งานอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนัง. รายงานการอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนัง
*****หอพระราชกรมานุสร วัดพระศรีรัตนศาสดาราม. กรุงเทพฯ : กรม., [2530] (ND2552.ศ655)
*
*****หอพระราชกรมานุสร ตั้งอยู่ด้านหลังพระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม รัชกาลที่ 4 โปรดให้
สร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปต่างๆ สำหรับเป็นพระราชอุทิศถวายพระมหากษัตริย์แห่ง
กรุงศรีอยุธยาและกรุงธนบุรี รวม 34 พระองค์ โปรดให้ขรัวอินโข่ง เขียนภาพพระราชพงศาวดารกรุงศรี
อยุธยาที่ฝาผนังด้านในทั้ง 4 ด้าน เป็นจิตรกรรมไทยที่ได้รับอิทธิพลการเขียนและการจัดองค์ประกอบภาพ
จากชาติตะวันตก กาลเวลาทำให้จิตรกรรมฝาผนังมีสภาพชำรุดทรุดโทรมอย่างมาก เนื่องในวาระครบรอบ
200 ปี แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ กรมศิลปากรได้ดำเนินการอนุรักษ์จิตรกรรม โดยใช้เทคนิคและขั้นตอนใน
การดำเนินงานตามหลักการอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนัง เพื่อยับยั้งความชำรุดและคงคุณค่าของจิตรกรรมไทย
ภาพจิตรกรรมฝาผนัง หอพระราชกรมานุสร
*
line.jpg (1841 bytes)
.