เนื่องจาก ศาสตราจารย์ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล เป็นนักการศึกษาที่สำคัญคนหนึ่งของประเทศ

 เป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการก่อตั้งและพัฒนาสถาบันอุดมศึกษาหลายแห่ง ที่สำคัญในปี พ.ศ. 2508 

ท่านได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งอธิการบดี มหาวิทยาลัยศิลปากร

 ซึ่งนับว่าท่านเป็นอธิการบดีคนแรกของมหาวิทยาลัยศิลปากร ที่ได้จัดทำโครงการและแผนงานต่างๆ

 มีผลทำให้มหาวิทยาลัยพัฒนาเจริญก้าวหน้า เฉพาะอย่างยิ่งคือ การก่อตั้งวิทยาเขตพระราชวัง

สนามจันทร์ เพื่อรำลึกถึงและเผยแพร่เกียรติคุณของท่านให้เป็นที่ประจักษ์แก่บุคลากรของ

มหาวิทยาลัยและบุคคลทั่วไป มหาวิทยาลัยจึงเห็นควรจัดสร้างอนุสาวรีย์ศาสตราจารย์ 

หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล อนุสาวรีย์ศาสตราจารย์ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ตั้งอยู่ที่มหาวิทยาลัย

ศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์ รูปอนุสาวรีย์ศาสตราจารย์ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล 

ปั้นและหล่อด้วยทองแดง ขนาดเท่าครึ่งของคนจริง จำลองอิริยาบถของศาสตราจารย์ 

หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ในขณะสวมครุยปริญญาอักษรศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิติมศักดิ์ของ

มหาวิทยาลัยศิลปากร ประดิษฐานบนฐานที่ตั้งอนุสาวรีย์ซึ่งจารึกบทประพันธ์ที่เป็นลายมือเขียน

ของท่าน บทที่ว่า

อันอำนาจใดใดในโลกนี้
ไม่เห็นมีเปรียบปานการศึกษา
การศึกษาสร้างคนหาค่ามิได้ในโลกา
ขึ้นจากผู้ที่หาค่าไม่มี

การจัดสร้างรูปหล่อ ศาสตราจารย์ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ประติมากรของภาควิชาประติมากรรม

 คณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร เป็นผู้รับปั้น โดยผู้ช่วย

ศาสตราจารย์วิชัย สิทธิรัตน์ เป็นผู้รับผิดชอบ เริ่มดำเนินการปั้นหุ่นดินรูปจำลองในเดือนกรกฎาคม 

พ.ศ. 2543 มหาวิทยาลัยกำหนดจัดงานเปิดและฉลองอนุสาวรีย์ ศาสตราจารย์ หม่อมหลวงปิ่น 

มาลากุล ในวันอาทิตย์ที่ 16 มิถุนายน พ.ศ. 2545