*

สมศักดิ์ แต่งพันธ์ และ วีระชัย วีระสุขสวัสดิ์. จิตรกรรมฝาผนังในกรุงเทพมหานคร. กรุงเทพฯ :
********ฝ่ายอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนังและประติมากรรมติดที่กองโบราณคดี กรมศิลปากร, 2533.
********(ND2835ก1ส45)
*****
*******ศึกษาเฉพาะจิตรกรรมฝาผนังที่วัดในกรุงเทพมหานคร รวม 4 วัด คือ วัดบวรนิเวศวิหาร, วัดอรุณ
ราชวรารามฯ, วัดราชประดิษฐ์สถิตมหาสีมาราม และวัดเบญจมบพิตรฯ พบว่าจิตรกรรมเขียนในสมัยกรุง
รัตนโกสินทร์ราวรัชกาลที่ 3 – 5 เป็นจิตรกรรมไทยประเพณีที่ได้รับอิทธิพลศิลปะตะวันตก ยกเว้นที่วัด
อรุณฯ เป็นจิตรกรรมฝาผนังสมัยรัชกาลที่ 3 ที่ยังคงรูปแบบจิตรกรรมไทยประเพณี นอกจากส่วนที่เขียน
ซ่อมในสมัยรัชกาลที่ 5 ที่แสดงให้เห็นอิทธิพลศิลปะตะวันตก เนื้อเรื่องจิตรกรรมเป็นภาพพุทธศาสนา
ประเพณี วัฒนธรรม วรรณคดี และลวดลายต่างๆ ยกเว้นที่วัดเบญจมบพิตรฯ เป็นจิตรกรรมฝาผนังสมัย
รัชกาลที่ 5 มีเนื้อเรื่องเป็นภาพพงศาวดารรัตนโกสินทร์สมัยรัชกาลที่ 4 และ 5 นอกจากนี้ยังมีลักษณะ
พิเศษกว่าที่อื่นคือการเขียนภาพบุคคลเป็นแบบภาพเหมือนจริง ซึ่งไม่เคยมีมาในสมัยก่อน
*